Kıbrıs Heets Nerden Alınır Heets Ülkeleri
Türkiye’nin Durumu
Türkiye’de tütün kontrolü çalışmaları Kanada, ABD, İngiltere, Norveç gibi ülkelerle
karşılaştırıldığında oldukça geç başlamıştır. ek olarak
Bu ülkelerde Birinci Dünya Savaşı sonrasında sigara kullanımında hızlı artış
meydana gelmiş ve bunun sonucu olarak da
akciğer kanseri, kalp ve solunum hastalıkları artmaya başlamıştır.
Bu nedenle bu ek olarak
ülkelerde 1960’lı yıllardan itibaren sigara kullanımının azaltılması konusunda yasal
Kıbrıs Heets Nerden Alınır tütün ürünlerinin üretimi ile
satış ve pazarlaması Devlet kontrolünde TEKEL tarafından
getirilmiştir. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından sonra tütün ve
Warning (Uyarı) Heets Ülkeleri
Tütün Kontrolü Eylem Planında halkın bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi ve eğitimi
başlığı yer almaktadır. Bu amaçla çeşitli kanallarla
(radyo-televizyon, yazılı basın, bilboard vs.) tütün ürünü kullanımının zararları (ve bırakmanın yararları) konusunda ek olarak
eğitici çalışmalar yapılmakta, kongreler ve çeşitli gruplara yönelik eğitim amaçlı konferanlar düzenlenmektedir. Tütün kontrolü kanunu ile 1996 yılından itibaren tütün
ürünlerinin reklam ve tanıtımı yasaklanmıştır ve
Kanun, bütün televizyon kanallarına
ayda 90 dakika süre ile bu konularda yayın yapma görevi vermiştir.
Ayrıca tütün
ürünleri paketleri üzerine yazılı ve görsel uyarı mesajları ve
resimler basılmaktadır. Yazılı sağlık uyarısı ile kez 1988 yılında
“Kıbrıs Heets Sigara sağlığa zararlıdır” şeklinde yazılmış,
daha
sonra 1996 yılındaki Kanun ile devam etmiş, Avrupa Birliği tarafından geliştirilen 14
sağlık uyarı mesajı 2005 yılında kullanılmaya başlamış,
2010 yılında da hem resimli
hem de yazılı şekilde “Birleşik sağlık uyarıları”
- (Combined health warnings) paketler
- üzerine, paketlerin ön ve arka yüzlerinde %65 oranında yer alacak şekilde basılmıştır.
- Sağlık uyarıları konusunda önemli bir uygulama
Kamu spotları şeklinde yapılmıştır. Tütün kontrolü yasası televizyon kanallarına tütün kullanımının zararları konusunda ayda 90 dakika yayın yapma görevi verdiği için
televizyonların kullanması
amacı ile Sağlık Bakanlığı tarafından kamu spotları hazırlanmıştır. Sağlık Bakanlığı ek olarak
bünyesinde oluşturulan “Medya İletişim Komisyonu”
tarafından hazırlanan kamu
spotları 4 aşamalı olarak planlanmıştır. Birinci aşamada “dumansız hava sahası”
sloganı kullanılarak tanınmış sporcu ve sanatçılar ile siyasi parti liderleri tarafından daha SONRA İSE
bu yönde mesajlar verilmiştir.
İkinci aşamada pasif etkilenimin zararları konusu işlenmiş, üçüncü aşamada sigara kullanımı sonucunda hastalanmış olan gerçek hastaların ifadeleri yer almış,
dördüncü aşamada da sigarayı bırakmayı başarmış kişilerin kısa öyküleri yayınlanmıştır.
Her aşama için hazırlanan kısa filmler birkaç hafta
yayında kaldıktan sonra yeni aşamaya geçilmiştir.
Kamu spotları ve eğitici televizyon
programları sonraki yıllarda yeni kısa filmlerle devam etmiştir (6).
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan bu eğitim etkinliklerinden başka
TAPDK tarafından da toplumun bilgilendirilmesi amacı ile afiş ve kompozisyon yarışmaları
düzenlenmiş, dereceye giren afişler bilboardlarda sergilenmiştir. Heets Ülkeleri
biletleri üzerine sigaranın zararları ve sigarayı bırakma
konularında çeşitli mesajlara
işaret eden resimler bastırılmıştır.
Toplumun bilgilendirilmesi amacı ile yapılan etkinlikler arasında 31 Mayıs Dünya
Tütünsüz Günü etkinlikleri de sayılabilir.
Sağlık Bakanlığı ve TAPDK, bazı yıllarda
üniversiteler, kimi yıllarda da çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından 31 Mayıs günlerinde konferans, panel, radyo ve televizyon programları,
mini tiyatro gösterileri,
afiş yarışmaları şeklinde etkinikler de yapılmıştır.
K 10 Nazmi Bilir
Enforce (Reklam Yasaklarının Güçlendirilmesi)
Tütün ürünlerinin reklam ve tanıtımı ile tütün endüstrisi tarafından
sponsorluğun yasaklanması tütün kontrolü uygulamaları arasında önemli yer tutar. Türkiye
Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesinden çok daha önce tütün ürünleri reklamlarını yasaklamıştır.
Türkiye’de 1996 yılındaki ilk tütün kontrolü kanununda “tütün
ürünlerinin her türlü reklam ve tanıtımı” yasaklanmıştır ve bu yasak başarılı şekilde
uygulanmış, tütün ürünleri
reklamı ülke gündeminden çıkmıştır. Önceleri endüstri
tarafından bazı ihlal girişmleri olmuşsa da bu girişimler zamanında müdahale ile
önlenmiştir.
Kanunda 2008 yılında yapılan değişiklik sırasında endüstrisinin sponsorluk yapması da yasaklanmıştır. Bu şekilde çeşitli kültür ve sanat faaliyetleri veya
üniversitelerdeki bazı etkinliklerde tütün endüstrisi tarafından
destek yapılması da
önlenmiştir.
Raise Taxes (Vergileri Artır)
Dünya Sağlık Örgütü 7
Önerileri ve Türkiye’de Son Durum
yasanın uygulanması ile ilgili denetim örgütlerinin oluşturulması konusun da
düzenleme yapılmıştır.
Kapsamı genişletilmiş olan Kanun ile Türkiye dünyada,
bütün kapalı yerlerde sigara
içilmesinin yasak olduğu üçüncü ülke olmuş, tütün kontrolü alanındaki başarılı
uygulamaları uluslararası alanda takdir görmüştür